Otępienie, czyli inaczej demencja starcza, to obniżenie sprawności umysłowej spowodowanej zmianami w mózgu. Zaburzenie to doprowadza do stopniowego ograniczania zdolności do komunikacji werbalnej. Osoba chora często nie potrafi wyrazić słowami tego, czego chce – zapomina słów, zaczyna mówić i nie kończy zdań. Taka sytuacja sprawia problem nie tylko choremu, który może wtedy reagować nadpobudliwością a nawet agresją, ale także i opiekunowi, który musi poświęcić dużo czasu i wykazać się ogromną dozą cierpliwości i spokoju podczas rozmowy.
Jak rozmawiać z chorym?
Istnieje kilkanaście zasad, które zaleca się stosować opiekunom osób chorych na otępienie, aby jak najbardziej ułatwić im komunikację z podopiecznymi:
- Staraj się utrzymywać z chorym przez cały czas kontakt wzrokowy. Utrzymuj także kontakt dotykowy;
- Stosuj komunikację pozawerbalną, czyli tzw. mowę ciała – gesty, mimika itd.;
- Nie pozwól, aby inne dźwięki czy hałas rozpraszały chorego, postaraj się więc, aby w pokoju panowała cisza i spokój;
- Mów starannie, spokojnie i krótkimi zdaniami.
- Nie używaj skomplikowanego słownictwa;
- Nie upominaj chorego, że czegoś nie pamięta lub, że poprosił Cię znowu o powtórzenie czegoś;
- Nie przerywaj podopiecznemu i nie kończ za niego zdań;
- Pokaż choremu, że chcesz z nim rozmawiać, okaż mu swoje zainteresowania i zachęcaj go do mówienia;
- Gdy wykonujesz jakąś czynność, nazwij ją głośno, np. “Otwieram okno”;
- Formułuj pytania w taki sposób, aby podopieczny mógł ograniczyć odpowiedź do “tak” bądź “nie”, np. “Czy chcesz herbaty?”;
- Postaraj się zapewnić choremu poczucie bezpieczeństwa, zadbaj o regularność, czyli o wykonywanie codziennie tych samych czynności o tych samych porach, np. spacer po obiedzie, pory posiłków itd;
- Zachęcaj podopiecznego do oglądania telewizji, słuchania radia, czytaj mu prasę, oglądaj z nim albumy ze zdjęciami;
- Zachęcaj chorego do rozmów o rodzinie, znajomych, wspominajcie dawne czasy, zadawaj mu pytania;
- Aktywizuj podopiecznego przez określanie daty, dnia tygodnia, godziny, rozmowie o świętach, jakiś ważnych wydarzeniach itd.;
- Powtarzaj z chorym imiona bliskich, piosenki, wiersze, istotne daty;
- Okazuj podopiecznemu szacunek. Nawet jeśli wydaje Ci się, że nic nie rozumie, co do niego mówisz, jest nadal w stanie odczuwać wszystkie emocje.
