Obrzęk nóg u osoby starszej to dolegliwość należąca do dość powszechnych w przypadku seniorów. Niekoniecznie musi świadczyć o czymś groźnym, jednak utrzymujące się obrzęki, towarzyszący im ból, uczucie ciężkości nóg, mrowienie – to powody do szybkiej wizyty u lekarza w celu zdiagnozowania ewentualnego schorzenia i podjęcia leczenia. Opuchnięte kostki nóg u starszej osoby stanowią poważny dyskomfort, ale same w sobie nie są schorzeniem, tylko objawem problemu, który może mieć różne źródła. Dowiedz się, jakie są przyczyny puchnięcia nóg, z czego może wynikać ten stan i co na opuchnięte nogi można stosować w warunkach domowych?
Opuchnięte kostki u osoby starszej
Czego objawem mogą być opuchnięte kostki u osoby starszej? Przyczyn może być wiele – od bardzo prozaicznych i mających charakter przejściowy dolegliwości po poważne schorzenia, wymagające wieloetapowej diagnostyki i długotrwałego leczenia. Obrzęk nóg u starszej osoby może być wynikiem braku aktywności fizycznej i spędzania większości dnia w pozycji siedzącej, złej diety, bogatej w sól, urazu albo operacji, w miejscu której powstaje obrzęk, alergii, ukąszenia. Czasami przyczyną puchnięcia nóg są poważne schorzenia żył, zaburzenia pracy serca, nerek, wątroby, a nawet białaczka. Bardzo często opuchnięte kostki u osoby starszej są konsekwencją zatrzymywania się wody w organizmie.
Z czego bierze się zatrzymanie wody w organizmie seniora? Przyczyn tego stanu może być kilka: choroby nerek, choroby serca, brak aktywności fizycznej, przyjmowanie niektórych leków (na nadciśnienie, przeciwzapalne), niewłaściwa dieta, w której przeważają słone potrawy i przekąski, zbyt mała ilość wypijanej dziennie wody, niewydolność żylna itp. Dużym problemem może być obrzęk nóg u starszej osoby leżącej. Nagromadzenie się płynu tkankowego między komórkami, zastoje w naczyniach limfatycznych i krwionośnych powodują dyskomfort w postaci obrzęków kończyn.
W przypadku osoby obłożnie chorej, obrzęki kończyn najczęściej biorą się z braku ruchu i przebywania stale w tej samej pozycji. Do tego mogą dojść liczne schorzenia jak cukrzyca, choroby nerek, przewlekła niewydolność żylna, zakrzepica, problemy sercowo-naczyniowe. Zła dieta i nadwaga lub otyłość to kolejne powody, przez które może pojawić się woda w nogach u osób starszych.
Obrzęk nóg u starszej osoby – jakie są objawy, co powinno nas zaniepokoić?
Opuchnięte kostki u osoby starszej nie są jedynym objawem tworzenia się obrzęków, których źródło może leżeć w różnych przyczynach. Oprócz wyraźnie widocznego zwiększenia obwodu kończyny w dolnym odcinku (kostki, łydki, stopy), mogą wystąpić:
- ból – może być ostry i utrudniający funkcjonowanie, tępy, ciągły lub nasilony przy chodzeniu i zmianie pozycji;
- bardziej wrażliwa skóra – chora kończyna może być wrażliwsza na dotyk, który powoduje dyskomfort;
- przebarwienia na nogach, sińce, zaczerwienienia, owrzodzenie – takie zmiany mogą świadczyć o alergii, ukąszeniu owadów czy nawet mechanicznym urazie jak skręcenie, zwichnięcie;
- ciężkie nogi – uczucie ciężkich nóg często towarzyszy obrzękom.
Dodatkowe objawy wynikają z przyczyny obrzęku. Nie zawsze jest to związane z rozwijającym się w organizmie procesem chorobowym, czasami przyczyną jest uraz lub alergia. Spuchnięta kostka bez urazu może być wynikiem ukąszenia przez owady i reakcji alergicznej. Może też wynikać z długotrwałej siedzącej pozycji – np. podczas kilkugodzinnej podróży autokarem lub samolotem, gdy nie ma możliwości rozprostowania nóg i zmiany pozycji na wygodniejszą.
Nie zawsze obrzęki muszą mieć źródło w poważnych schorzeniach, czasami to kwestia braku ruchu lub drobnego urazu – np. nagłej zmiany pozycji i zbyt mocnego obciążenia nogi. Jednak jeśli opuchnięcia powtarzają się często albo występują chronicznie i są powodem utrudnionego poruszania się i funkcjonowania, taki stan wymaga konsultacji ze specjalistą i wykonania badań, które pomogą ustalić przyczynę powstawania opuchlizny.
Opuchnięte nogi – przyczyny
Jakie mogą być przyczyny puchnięcia nóg u osób starszych? Jak już wspomnieliśmy, tych prawdopodobnych powodów jest sporo. Do częstych przyczyn należą:
- zakrzepica żył głębokich – skrzepy, tworzące się w żyłach, utrudniają prawidłowy przepływ krwi. Oprócz opuchlizny pojawiają się dolegliwości bólowe, uczucie ciężkości nóg, mrowienie, uczucie ciepła na skórze, zmiany w kolorze skóry, czasami także nocne skurcze nóg u osób starszych;
- przewlekła niewydolność żylna – jej powodem jest osłabienie żył i ich zastawek oraz wzrost ciśnienia żylnego;
- obrzęk limfatyczny – będący wynikiem niewydolności sieci naczyń limfatycznych. Zwykle dotyczy jednej kończyny. Charakterystyczną cechą jest wystąpienie obrzęku palców u stóp i ból palców. Zaawansowanym stadium obrzęku limfatycznego jest tzw. słoniowacizna;
- choroby nerek – chore nerki nie są w stanie odprowadzić nagromadzonej w organizmie wody, przez co tworzą się obrzęki (najczęściej w okolicy dłoni i stóp);
- cukrzyca – przez wysoki poziom cukru uszkodzeniom ulegają naczynia krwionośne;
- nadwaga i otyłość – stanowią obciążenie dla układu krążenia;
- uszkodzenie tkanek, w wyniku którego dochodzi do obrzęków w miejscu urazu;
- choroby serca – nadciśnienie, przebyte zawały, choroba niedokrwienna;
- zła dieta – nadmiar soli w diecie może prowadzić do zatrzymywania się wody w organizmie, co z kolei skutkuje obrzękami (najczęściej w obrębie kończyn dolnych). Do obrzęków może prowadzić również niedobór witamin i minerałów, także spowodowany niewłaściwą lub niewystarczającą dietą;
- reakcje alergiczne – wtedy obrzękom towarzyszą również zmiany skórne, uczucie swędzenia i pieczenia;
- przyjmowanie leków – niektóre leki np. przeciwzapalne powodują zatrzymywanie wody w organizmie;
- siedzący tryb życia i brak aktywności fizycznej.
To oczywiście nie wszystkie czynniki, których wynikiem mogą być opuchnięte nogi. Przyczyny są bardzo zróżnicowane, dlatego w każdym przypadku konieczna jest konsultacja, która pozwoli wykluczyć lub potwierdzić konkretne schorzenie.
Przyczyny puchnięcia nóg u osób starszych – jaki lekarz może im zaradzić?
Niestety – wielu seniorów cierpi na dyskomfort, który powodują spuchnięte nogi. Przyczyny tego stanu są różne, dlatego nie można zwlekać z wizytą u lekarza. Pierwszym krokiem będzie oczywiście udanie się do lekarza rodzinnego i ustalenie dalszego postępowania. Prawdopodobnie potrzebne będą badania i dalsze wizyty u specjalistów.
W zależności od tego, jakie jest pochodzenie obrzęków nóg, pacjent może być skierowany do:
kardiologa – jeśli występują problemy z sercem i opuchlizna najprawdopodobniej ma przyczynę właśnie w nich;
- nefrologa – jeśli występują problemy z nerkami;
- angiologa – jeśli obrzęki to wynik schorzeń związanych z żyłami i tętnicami;
- flebologa – zajmującego się schorzeniami w obrębie żył;
- chirurga naczyniowego – zajmującego się schorzeniami żył i tętnic;
- limfologa – zajmującego się chorobami związanymi z układem limfatycznym.
Obrzęki stóp, łydek, palców, zmiany w kolorze skóry w obrębie obrzęku, opuchnięte kostki u nóg – przyczyny mogą być różne i każdy przypadek wymaga osobnej diagnozy.
Jakie badania krwi na opuchnięte kostki u starszej osoby?
W przypadku obrzęków i towarzyszących im dolegliwości trzeba liczyć się z koniecznością badań krwi i nie tylko. Jakie badania krwi na opuchnięte kostki może zalecić lekarz? Będzie to: morfologia (białe i czerwone krwinki, hemoglobina itp.), elektrolity, próby wątrobowe, CRP, D-dimery, profil lipidowy, badania tarczycy. Poza badaniami krwi konieczne mogą się okazać badania moczu, USG dopplerowskie czy EKG.
Co na opuchnięte kostki u starszej osoby – leczenie, dalsza diagnostyka
Najważniejsze jest postawienie odpowiedniej diagnozy, dlatego w wielu przypadkach nie kończy się na wizycie u lekarza pierwszego kontaktu. Konieczna może się okazać diagnoza specjalisty, który będzie leczył właściwą chorobę np. zakrzepicę albo chorobę nerek. Dopiero po ustaleniu, co jest przyczyną opuchniętych kostek i obrzęków, można zdecydować, co na opuchnięte kostki u starszej osoby będzie najlepsze.
Często stosowane są leki moczopędne, dzięki którym zostaje usunięty nadmiar wody oraz leki rozrzedzające krew – jeśli powodem jest zakrzepica. Leczone są choroby, których objawem są właśnie obrzęki – najczęściej to schorzenia sercowo-naczyniowe.
Czy istnieją domowe sposoby na obrzęki nóg?
Czy są jakieś domowe sposoby na obrzęki nóg? Eliminacja niektórych nawyków (np. dietetycznych) na pewno pomoże ograniczyć powstawanie opuchlizny. Warto pamiętać o ograniczeniu soli, która powoduje zatrzymywanie wody w organizmie, za to stawiajmy na produkty bogate w białko i potas (pomidory, banany, kiwi, zielone warzywa liściaste). Niekiedy zalecane są środki łagodnie moczopędne i oczyszczające – np. napary i herbatki ziołowe (pokrzywa, skrzyp). Pomaga unoszenie co jakiś czas nóg w górę, co umożliwi właściwy przepływ krwi w kończynach.
Domowe sposoby na spuchnięte nogi to także ćwiczenia, spacery, ogólnie aktywność fizyczna, oczywiście w miarę możliwości. Należy jednak pamiętać o tym, że domowe sposoby na opuchnięte nogi choć pomocne, nie eliminują prawdziwego schorzenia, dlatego nie obejdzie się bez wizyty u lekarza.
