Ludzki organizm składa się w ok. 70% z wody. Już mając na uwadze sam ten fakt, łatwo można wywnioskować, że odwodnienie organizmu może być bardzo niebezpieczne, a jego potencjalne skutki – tragiczne. Szczególnie narażone na odwodnienie są osoby starsze. Jak zapobiec tej sytuacji? I jak rozpoznać ewentualne odwodnienie u staruszki lub staruszka? Odpowiedzi między innymi na te pytania znajdziesz w poniższym artykule.
Odwodnienie organizmu – co to jest i jak rozpoznać odwodnienie?
W pierwszej kolejności trzeba odpowiedzieć na pytanie, czym w ogóle jest odwodnienie organizmu? Mówiąc najprościej, jest to stan, w którym zawartość wody w organizmie spada do poziomu utrudniającego lub wręcz uniemożliwiającego jego właściwe funkcjonowanie. Jest to stan szczególnie niebezpieczny dla niemowląt, dzieci oraz seniorów.
Wyróżnia się następujące rodzaje odwodnienia:
- hipertoniczne – występuje wówczas zwiększona utrata wody i zatrzymanie elektrolitów;
- izotoniczne – spowodowane jest utratą wody i elektrolitów;
- hipotoniczne – charakteryzuje się zwiększoną utratą elektrolitów.
Chociaż może się zdarzyć, że niezbędne są specjalne elektrolity dla seniora, w przypadku osób starszych najczęściej mamy do czynienia z odwodnieniem hipertonicznym, o którego przyczynach piszemy w dalszej części tekstu. Warto mieć świadomość tego, że objawy odwodnienia mogą być różne i zależą od etapu dolegliwości.
Odwodnienie u staruszki i staruszka – etap I
O odwodnieniu zaczynamy mówić wtedy, gdy mamy do czynienia z ubytkiem wody na poziomie 2-4% masy ciała. Jak rozpoznać odwodnienie na wczesnym etapie? Bywa to trudne, ponieważ początkowe symptomy mogą nie być charakterystyczne – może pojawić się gorączka, skurcze i bóle mięśni, niedociśnienie, zaburzenia rytmu serca, bóle i zawroty głowy, ogólne osłabienie lub senność. Z uwagi na to, że są to dolegliwości towarzyszące wielu innym schorzeniom, szczególną uwagę należy zwracać na inne objawy: silne pragnienie, rzadkie oddawanie moczu, suchość w ustach i popękane, suche wargi, nudności i wymioty, utratę elastyczności skóry, zapadnięte oczy oraz zmniejszone pocenie się (szczególnie w okolicach pachowych i pachwinowych).
Odwodniony organizm – objawy na etapie II
Jak wygląda człowiek odwodniony na drugim etapie odwodnienia? Następuje ono, gdy dochodzi do ubytku wody o ilości 5-6% masy ciała. Może wówczas nastąpić pogłębienie się występujących już objawów – w dotyku odczuwalne jest wysuszenie skóry. Senior może odczuwać senność, a w dodatku czuć mrowienie, drętwienie kończyn i drażliwość.
Objawy odwodnienia u starszej osoby na etapie III
Trzeci etap odwodnienia następuje, gdy mamy do czynienia z ubytkiem wody w organizmie na poziomie 10-15% masy ciała. Jest to stan zagrażający życiu człowieka, dlatego w tym przypadku kluczowe jest szybkie nawadnianie osób starszych. Odwodnienie organizmu u osób starszych na etapie III objawia się zazwyczaj drgawkami i zaburzeniami świadomości, a także trudnościami z mową i obrzękami języka. Może wystąpić również utrata przytomności.
Nawadnianie osób starszych – przyczyny odwodnienia
Wiesz już, jak zachowuje się odwodniony organizm. Objawy mogą być bardzo różne, dlatego warto mieć świadomość przyczyn odwodnienia. Dzięki temu łatwiej można stwierdzić, czy faktycznie mamy do czynienia z niewystarczającą ilością płynu w organizmie, czy może z innym schorzeniem.
Przyczyną odwodnienia jest zwykle przyjmowanie zbyt małej ilości płynów – dorosła osoba powinna pić około 2-2,5 litra wody na dobę w normalnych warunkach. Problemem u seniorów jest jednak to, że wraz z wiekiem zmniejsza się aktywność kory środkowego zakrętu obręczy, spadek wrażliwości baroreceptorów w prawym ruchu aorty i niska aktywność dopaminy. Osłabiony ośrodek pragnienia sprawia, że starsze osoby w mniejszym stopniu odczuwają pragnienie.
Odwodnienie może jednak być związane także z innymi dolegliwościami charakterystycznymi dla wieku starczego. Seniorzy mogą spożywać mniejsze ilości płynów celowo, bojąc się niekontrolowanego oddawania moczu, a przyczyną odwodnienia może też być stosowanie poszczególnych leków (m.in. moczopędnych).
Skutki odwodnienia u osób starszych
Skutki odwodnienia u osób starszych mogą być bardzo niebezpieczne dla zdrowia, a także dla życia seniora. Długotrwały spadek wody w organizmie może prowadzić do takich dolegliwości jak:
- problemy ze wzrokiem i pamięcią;
- zaparcia i zaburzenia układu pokarmowego;
- spadek ciśnienia tętniczego i przyspieszone tętno;
- choroby układu sercowo-naczyniowego;
- choroby nerek.
Skutki odwodnienia mogą być szczególnie groźne dla osób starszych z niepełnosprawnością lub ograniczeniem ruchowym. Czasami zdarza się, że stopień nasilenia odwodnienia oraz stan pacjenta nie pozwalają na uzupełnienie płynów w sposób tradycyjny i konieczne jest nawadnianie seniora przy pomocy kroplówki.
Jak wygląda śmierć z odwodnienia?
Jak wygląda śmierć z odwodnienia? Ludzi organizm bez wody może wytrzymać około 5-6 dni, ale czasem śmierć w wyniku odwodnienia może nastąpić nawet po trzech dniach bez przyjmowania płynów. Najszybciej na brak wody reaguje ludzki mózg i jeżeli odwadnia się on w szybkim tempie, może dojść do omamów, zmian martwiczych w naczyniach krwionośnych, zakrzepicy, a w efekcie ogniskowej martwicy tkanki nerwowej.
Jakie jest ryzyko, że wystąpi śmiertelne odwodnienie organizmu? Objawy, które występują na I i II etapie odwodnienia są na tyle poważne, że już wówczas niezbędna jest konsultacja lekarska, która zapobiega śmierci. Niemniej trzeba mieć świadomość tego, że skutki odwodnienia mogą być śmiertelne.
Odwodnienie – co robić?
Przypuśćmy, że u podopiecznego, dziadka lub babci stwierdzamy odwodnienie. Co robić w takiej sytuacji? Leczenie odwodnienia polega przede wszystkim na uzupełnieniu płynów oraz zapobieganiu dalszej utracie wody z organizmu. Jak to zrobić?
Jak nawodnić starszą osobę?
Teoretycznie odpowiedź na pytanie, jak nawodnić starszą osobę, wydaje się prosta. Uzupełnienie wody w organizmie polega po prostu na podaniu choremu niegazowanej wody, która najszybciej uzupełni braki. Z doświadczenia wiemy jednak, że wielu seniorów może mieć trudności z piciem wody, dlatego alternatywą dla niej może być niesłodzona herbata. Trzeba pamiętać, by organizm nawadniać stopniowo.
Może się zdarzyć, że objawy odwodnienia są na tyle poważne, że pacjent nie jest w stanie sam przyjąć płynów. Wówczas z pomocą lekarską trzeba przeprowadzić nawadnianie kropelkowe.
Elektrolity dla seniora
W nawodnieniu organizmu mogą pomóc też elektrolity dla seniora. Domowe sposoby mówią o napojach na bazie wody, miodu i odrobiny soli, jednak w skrajnych sytuacjach do takich napojów należy podchodzić z dystansem. Znacznie bezpieczniej jest kupić w aptece specjalne elektrolity dla seniora, oznaczone w odpowiedni sposób z potasem i magnezem.
Odwodnienie organizmu – objawy nie mogą być ignorowane
Ze względu na to, że osoby po 70. roku życia odczuwają mniejsze pragnienie i często zmagają się z chorobami towarzyszącymi, przy odwodnieniu niezbędna jest szybka reakcja. Wiesz już, jakie mogą być skutki odwodnienia i jakie elektrolity dla seniora wybrać. Pamiętaj jednak, że najważniejsza jest świadomość tego, jak objawia się odwodnienie organizmu.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Odwodnienie_(medycyna)
