Demencja starcza, choroba Alzheimera czy Parkinsona, przebyty udar czy po prostu brak sprawności fizycznej – przyczyn tego, że starsze osoby mają problemy z poruszaniem się, jest wiele. Trzeba jednak mieć świadomość tego, że ciągłe przebywanie w łóżku też wiąże się z zagrożeniami – przede wszystkim z odleżynami. Jak leczyć odleżyny u osób starszych?
Co to są odleżyny?
W pierwszej kolejności należy odpowiedzieć na pytanie, czym są odleżyny? Literatura przedmiotu definiuje odleżynę jako ognisko miejscowej martwicy, które ulega eskalacji, przechodząc przez kolejne warstwy ciała pacjenta:
- skórę;
- tkankę podskórną;
- tkankę mięśniową.
W ten sposób martwica sięga aż do kości. Tego typu martwica tkanek dotyczy miejsc, które są często, długo i mocno dociskane do podłoża przez kości. I to właśnie z tego powodu na odleżyny najbardziej są narażone osoby z niepełnosprawnością ruchową, które wiele czasu spędzają w bez ruchu w łóżku lub na wózku inwalidzkim.
Stopnie odleżyn
Świadomość możliwości wystąpienia odleżyn ma większość osób, jednak nie wszyscy zdają sobie sprawę z tego, że tego typu dolegliwości mogą mieć bardzo różną postać. Współcześnie w klasyfikacji odleżyn najczęściej stosuje się system opracowany przez EPUAP (European Pressure Ulcer Advisory Panel) oraz NPUAP (American National Pressure Ulcer Advisory Panel). Klasyfikacja przedstawia się następująco:
- stopień I – odleżyna cechuje się zaczerwienieniem, które występuje przede wszystkim w miejscu wyniosłości kostnej. Tkanka skórna różni się od sąsiadującej – może być na przykład cieplejsza i twardsza;
- stopień II – skóra właściwa w miejscu odleżyny jest cieńsza, a zamiast rumienia pojawia się płytkie owrzodzenie z płynem surowiczym lub surowiczo-krwistym;
- stopień III – dochodzi do odsłonięcia podskórnej tkanki tłuszczowej (pełnej utraty tkanki skórnej). Kości, ścięgna i mięśnie nie są jednak jeszcze widoczne;
- stopień IV – w ostatnim stadium dochodzi do pełnej utraty grubości tkanki, a rana odsłania mięśnie, kości lub ścięgna. W takich okolicznościach występuje ryzyko zapalenia kości lub szpiku.
Co na odleżyny u starszej osoby?
Lampka ostrzegawcza powinna zapalić się nam już w sytuacji, gdy osoba zaczyna narzekać na ból na ciele w miejscu ucisku i pojawia się zaczerwienienie. Co na odleżyny u starszej osoby będzie odpowiednim rozwiązaniem?
Na niewielkie odleżyny I i II stopnia zazwyczaj stosuje się specjalne maści, które zostaną zapisane przez lekarza, a następnie przykrywa się je jałowym opatrunkiem. Wśród takich maści można znaleźć między innymi dostępne bez recepty preparaty Pampa czy Sudocrem.
Co na odleżyny u starszej osoby w przypadku bardziej zaawansowanych ran? Przy ranach III stopnia niezbędne będą specjalne opatrunki hydrożelowa i opatrunki ze srebrem lub poliuretanowe. Ich zadaniem jest odizolowanie rany i wspomaganie rozwoju zdrowych komórek. Co więcej, tego typu opatrunki wykazują również działanie przeciwbólowe, więc zmniejszają ogólny dyskomfort. Jak leczyć odleżyny u osób starszych IV stopnia? W tym przypadku koniecznością staje się przede wszystkim leczenie chirurgiczne.
Jak leczyć odleżyny u osób starszych innymi sposobami?
Wiesz już, co na odleżyny u starszej osoby sprawdzi się przy poszczególnych stopniach odleżyn. Jednak warto wspomnieć również o tym, jak leczyć odleżyny u osób starszych innymi sposobami? Przede wszystkim, jeśli mamy do czynienia z osobą, która przez długi czas jest skazana na leżenie w łóżku, należy zaopatrzyć się w specjalny, przeciwodleżynowy materac.
Bardzo ważna jest również profilaktyka. W celu zapobiegnięcia odleżynom zaleca się częste zmiany pozycji osoby przebywającej w łóżku i zagwarantowanie dopływu powietrza do każdej partii ciała. Dużą rolę odgrywa też higiena (regularne mycie ciała i natłuszczanie skóry oliwką) oraz stosowanie przewiewnej, bawełnianej bielizny. Należy także unikać stosowania podkładów na łóżko z gumy czy plastiku, które blokują dopływ powietrza do najbardziej uciskanych części ciała.
Źródła:
https://www.nfz.gov.pl/download/gfx/nfz/pl/defaultaktualnosci/293/2833/1/61_2007_zal_05.pdf
https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/chorobyskory/171049,odlezyny
